Sieraden bij de vrouwenkleding

Deze bestaat uit drie rijen bloedkoralen met aan beide zijden een gouden sluiting, waaraan het rechthoekige slot is bevestigd. De kralen zijn van echt bloedkoraal, een rood/oranje koraalskelet dat opgedoken wordt in de Middellandse Zee en aan de kusten van Japan. Ook de grootte van de kralen bepaalde de rijkdom; hoe groter, hoe duurder en – in de ogen van de Volendammer vrouwen – hoe mooier! Veel van de bloedkoralen komen uit plaatsen waar langzamerhand de klederdracht verdween. Wanneer met in de rouw was, waren de kralen van zwart glas, git of granaat. Midden in het rijkversierde gouden slot zat een afbeelding, afgedekt met een rechthoekig stukje glas. Die afbeelding kon zijn: een scheepje, het ‘Alziend Oog’, figuurtjes van haarwerk, een enkele keer een fotootje, enzovoort. Deze gouden mooi bewerkte sloten werden speciaal voor Volendam en Hoorn bij de gebroeders Rozendaal gemaakt. Hoe kwamen de Volendammer meisjes toch aan zulke kostbare sierraden, zoals bijvoorbeeld de bloedkoralen ketting met het gouden slot? Door er lang, heel lang voor te sparen, dubbeltje voor dubbeltje, tot men het vereiste bedrag had en soms door erfenis. Sommige handige meisjes hadden een snellere methode bedacht. Een voorbeeld van dat laatste, verteld door Beatrix Jungman in 1897, maakt ons dat duidelijk. “Op mijn kamer in Hotel Spaander worstelde ik met de moeilijkheid van de Nederlandse taal en met de grillen van een klein, stevig gebouwd Volendams meisje, gekleed in de plaatselijke klederdracht. Mijn dienstmeisje, dat luisterde naar de naam ‘Neeltje’, kwam wat dom en wereldvreemd over, maar was heel lief en goed gehumeurd. Zij was bijna te welwillend en het vervullen van haar dagelijkse plichten – zoals ik spoedig ontdekte – waardoor ik er verstandig aan deed haar zeer discreet opdrachten te geven, omdat ze in al haar ijver dikwijls de grenzen van de redelijkheid ervan overschreed. Ik kan wel zeggen dat ik haar veeleisend vond en geheel vervuld van dwaze grillen. Zij was gekleed in haar charmante Volendams kostuum, met de vele wijduitstaande onderrokken en in die tijd had zij al haar zinnen gezet op het verkrijgen van een echte bloedkoralen halsketting. Zij biechte mij op dat de kralen die zij droeg niet echt waren, maar van glas. Haar ouders waren erg arm en zij had thuis veel broertjes en zusjes. Dus was het dagelijks eten belangrijker dan echte kralen. Neeltje was al volwassenen had een bewonderaar: Crelis, een grote jongen, gekleed in een rood gekleurde korte Volendammer jas. Hij bracht ons verschillende keren per week een maaltje vis. Zij vertelde mij heel oprecht, dat zijn vader een eigen botter had, en dan kon Crelis toch niet op zondagen flaneren met een meisje dat een halsketting droeg van glazen kralen! Ik gaf haar ter plekke wat geld om een fonds te stichten ter verkrijging van de kostbare kralen. Enige dagen later vertelde ze mij met weidse gebaren en grote stralende ogen dat ze een tweedehands halsketting te koop had gezien voor de prijs van dertig gulden. Ik gaf haar toen en ook later geen geld meer, maar ik kan wel zeggen dat vóór ons driemaandelijks verblijf in Volendam om was, het ‘kralenfonds’ van Neeltje de gewenst omvang had aangenomen. Op de zondag van ons vertrek kwamen wij haar met een stralend gezicht aan de arm van haar verloofde op de dijk tegen, als de trotse bezitster van een echte bloedkoralen halsketting. Op dat moment was zij volmaakt gelukkig”

Een ovalen slot van geslagen goud dat er aan de buitenkant heel zwaar en rijk uitziet, maar van binnen hol blijkt te zij. De zijstukken zijn halvemaanvormig. Deze vorm dateert uit eind 18e eeuw en werd in geheel Nederland gedragen.

Omstreeks 1860-1880 kwam voor het gouden slot ook een filigrain exemplaar in de mode. Dit slot is zo goed als vierkant van vorm en heeft een stervormige versiering.

De meisjes droegen meestal een zilveren of gouden ovalen slotje (bootje). Hierbij hoorde een ketting van drie slag bloedkoralen van een kleiner formaat.

Na de tweede wereldoorlog hadden veel Volendammer vrouwen wel een ketting met kruisje om de hals. Dit kruisje was dikwijls nog ingelegd met een kleine rode bloedkoraal en hing aan een stevig gouden kettinkje. Het kruisje was soms aan de achterkant opgesierd met een gekarteld gouden plaatje. Ook waren er kruisjes met daarop een corpus en de letters I.N.R.I. Deze letters vormen de afkorting van: IESUS NAZARENUS REX IUDAEORUM, dat betekent: Jezus van Nazareth, Koning der Joden. Deze tekst had Pilatus op het kruishout van Christus laten spijkeren

Om het kletje op de schouder vast te spelden gebruikte men twee zilveren met een Zeeuws knopje versierde spelden, die door het laget gestoken werden. Sommige vrouwen droegen ook wel eens gouden of vergulde knopspelden.

EEN MET KRALEN VERSIERD ZAKJE MET ZILVEREN BEUGELTJES OM KLEINGELD IN TE BEWAREN. HET BEURSJE WERD IN DE DIJZAK OPGEBORGEN.